ZOBACZ TANGO - FILMY
Główne kryterium: "polecane przez pasjonata tanga innym pasjonatom tanga". Niektóre trudne do zdobycia; nie ma tu natomiast filmów zrealizowanych ale "niemożliwych do zdobycia". Większość poleconych tu filmów da się obejrzeć online bezpłatnie lub za drobną opłatą (za wypożyczenie), jednak tylko część z nich w polskiej wersji językowej.
FILMY FABULARNE I FABULARYZOWANE
1. Tango Bar Carlos Gardel (1935)
Pełnometrażowy fabularny musical argentyński, 1h27’
IMDB rating: 6.2
Zasadniczą wartością tego filmu jest aktorska obecność i śpiew legendarnego Carlosa Gardela (wykonawca głównej roli). Dla wyznawców.
Dostępny w YouTube w wersji odrestaurowanej, niestety tylko język hiszpański (plus automatyczne napisy hiszpańskie i automatycznie tłumaczone w innych językach, co oznacza słaby związek między napisami i treścią ;-) ) https://youtu.be/aHQ2kszEa6M
2. El exilio de Gardel - Tangos (Tanga dla Gardela) (1985)
Pełny metraż, dramat/musical argentyńsko-francuski
Grupa Argentyńczyków na wygnaniu w Paryżu postanawia założyć balet tanga poświęcony Carlosowi Gardelowi, legendarnej gwieździe tanga argentyńskiego.
Poetycka eksploracja wpływu wygnania politycznego na życie argentyńskich artystów w czasach dyktatury wojskowej. Nazwana na cześć kultowego piosenkarza tanga Carlosa Gardela, narracja splata historie różnych postaci, w tym muzyków i tancerzy, borykających się z wyzwaniami związanymi z wysiedleniem i tęsknotą za ojczyzną. Na tle tętniących życiem występów tanga i sugestywnej muzyki film oddaje ducha odporności i głęboki związek między tangiem, tożsamością i dążeniem do wolności. Dzięki świetnemu połączeniu muzyki, tańca i komentarzy politycznych film przedstawia przejmujący portret ludzkich doświadczeń w obliczu wygnania.
Dostępny w YouTube w całości, w wersji oryginalnej (hiszp.) lub francuskiej (ew. automatycznie tłumaczone napisy polskie): https://youtu.be/XTlNLMh76sg
3. Tango Bar (1987)
Pełny metraż, melodramat/musical argentyńsko-portorykański
Ocena FilmWeb: 6.5
Nostalgiczna i hipnotyzująca atmosfera sal tanecznych Buenos Aires. Klasyczna perełka dla miłośników tanga, z dobrymi sekwencjami tanecznymi i wciągającą fabułą.
Po wybuchu rewolucji w Argentynie parę tancerzy tanga rozdzielają różne ideologie polityczne. Ona decyduje się na opuszczenie kraju, on pozostaje wierny ojczyźnie pomimo atmosfery przemocy. Dziesięć lat później ona wraca ze swoim nowym partnerem i spotyka dawnego towarzysza.
4. Tango desnudo (Naked tango / Nagie tango) (1990)
Pełnometrażowy dramat/erotyczny/romans, 1h30’
Ocena FilmWeb: 7.2
Film mało znany w Polsce. Szkoda, bo wielu stawia go jednak w absolutnej czołówce filmów z "atmosferą tanga" (mimo, że samo tango występuje w tym filmie dość marginalnie). Scenariusz wprawdzie tylko inspirowany faktami historycznymi, jednak - co ważne - faktami niezwykle mrocznymi, a jednocześnie niezwykle istotnymi dla historii i genezy tanga! W pewnym sensie wyjaśniają one niektóre związki między ówczesną Polską i Argentyną. Aby zrozumieć więcej, koniecznie znajdź organizację Cwi Migdal, choćby w Wikipedii: https://pl.wikipedia.org/wiki/Cwi_Migdal
Dostępny w YouTube (język angielski) https://youtu.be/DD9Zz1LpEas
5. The Tango Lesson (Lekcja tanga) (1997)
Pełnometrażowy, prawie cały cz.-b, muzyczny/dramat/romans/
Ocena FilmWeb: 7.6
Wyreżyserowana przez Sally Potter, która w dużym stopniu gra siebie. Ona spotyka jego - oczywiście tancerza tanga (gra Pablo Verón (tancerz, aktor i choreograf, dziś uczy tanga w Europie, zob. też biografia https://www.todotango.com/english/artists/biography/1683/Pablo-Veron ),
W filmie fikcja płynnie łączy się z rzeczywistością, mnóstwo scen tańca (uwaga: ćwierć wieku temu tańczyło się wyraźnie inaczej!) plus ciekawa narracja. Jeden z klasyków w swojej klasie.Dostępny: hmmm,... w Youtube jest pełna wersja w bardzo niskiej rozdzielczości, język… częściowo angielski, częściowo francuski, bez automatycznego tłumaczenia https://youtu.be/ojnEww9fbX4
6. Tango (1998)
Pełny metraż, dramat/musical argentyńsko-hiszpański
Ocena FilmWeb: 7.6
Jedno z arcydzieł reżysera Carlosa Saury. Taniec, muzyka i dramat filmowy w jednym. Życie dwóch mężczyzn. Przygotowania do występu tanecznego i splecione z ich osobistymi, skomplikowanymi historiami.
UWAGA: dzisiaj, ćwierć wieku później tango jest całkiem inne. Dla starych wymiataczy w tym kontekście film może być ciekawą retrospektywą i refleksją nad zmiennością tanga, a dla nowych adeptów - ciekawostką.
Dostępny np. na CDA: https://www.cda.pl/video/13711714be/vfilm
7. El Tango. Astor Piazzolla (2000)
Telewizyjny show muzyczny TVP1, 27’
Dowcipnie opowiedziana przez znanego popularyzatora muzyki, pianistę i satyryka historia kariery słynnego Astora Piazzolli. Ilustrowana muzyką i tangiem. Film ma ćwierć wieku i jest historycznym zapisem tańca pierwszych w Polsce tancerzy tanga argentyńskiego i pierwszych wykonujących je muzyków. Mimo to nie zestarzał się. Polecam
Narracja, opracowanie muzyczne, fortepian i prowadzenie: Waldemar Malicki
Wśród wykonawców - Waldemar Malicki (fortepian i narracja), krakowski muzyk, wielokrotnie koncertujący w Bielsku - Grzegorz Frankowski (kontrabas), także dobrze znany w Bielsku (dziś jako bandoneonista) Wiesław Prządka (akordeon); tańczyła między innymi aktywna dziś jako dobra nauczycielka tanga Paulina Policzkiewicz (wtedy jeszcze nie Woźniak) oraz znana także jako reżyserka dźwięku, aktorka i tancerka, bywała także w Bielsku - Ania Iberszer.
Dostępny? Chwilowo nie widzę nigdzie do obejrzenia ani wypożyczenia w serwisach online.
8. Assassination Tango (2002)
Pełnometrażowy, fabularny, thriller kryminalny
Wyreżyserowany przez Roberta Duvalla, który gra też główną rolę. Płatny morderca ma dokonać zabójstwa na zlecenie w Argentynie. Jego życie przybiera nieoczekiwany obrót, gdy zostaje oczarowany zmysłowością i urokiem tanga argentyńskiego.
Sporo plusów: tango jako narzędzie samopoznania głównego bohatera, dopracowany występ Duvalla i klimatyczny portret Buenos Aires.
BTW: Duvall jest znany z miłości do tanga.
BTW: końcowa scena tańca (na napisach końcowych Pablo Veron (patrz “The Tango Lesson” i Geraldine Rojas tańczą do znakomitego Una Emocion) w początkach mojej przygody z tangiem była dla mnie synonimem uwodzicielskiego piękna tego tańca (nie było wtedy jeszcze YouTube!). Zob.: https://youtu.be/HhunRo5FybQDostępny do wypożyczenia w YouTube (10 PLN) https://www.youtube.com/watch
9. Je ne suis pas là pour être aimé (Not Here to Be Loved / Nie jestem tu po to, żeby mnie kochano) (2005)
Pełnometrażowy melodramat francuski, 1h33’
https://www.filmweb.pl/film/Je+ne+suis+pas+là+pour+être+aimé-2005-264918
Ocena FilmWeb: 6.8
Sympatyczny. Lekcje tanga gruntownie odmieniają nudny żywot głównego bohatera. Melancholijna komedia romantyczna, prosta historia opowiedziana z wrażliwością i humorem. W jednej ze scen tańczą znakomici Géraldine Rojas & Javier Rodriguez (do "Bahia Blanca" Di Sarliego).
Dostępny? Chwilowo nie widzę nigdzie do obejrzenia ani wypożyczenia w serwisach online.
10. En Tus Brazos (W twoich ramionach), (2006).
Krótkometrażowy film animowany, 5' 21"
Ocena FilmWeb: 6.3
Sympatyczny filmik animowany o ciepłym przesłaniu. Co on tu robi? Uzupełnia listę filmów o przedstawiciela animacji ;-)
Dostępny w YouTube https://youtu.be/RhN1Rhnzab0
11. Tanghi Argentini (Argentyńskie tango), (2006)
Krótki film fabularny, belgijski, 13'48"
http://www.filmweb.pl/film/Argenty%C5%84skie+tango-2006-412486
Ocena FilmWeb: 7.2
Sympatyczny i dowcipny film fabularny
Dostępny … na Facebooku (napisy angielskie) https://www.facebook.com/watch/?v=571821746275382
12. The Heart of Tango (2007)
Krótkometrażowy, 18’56”
Co to jest tango argentyńskie? Czym różni się od innych tańców? Amerykański reżyser Johnny Robinson analizuje podstawowe czynniki definiujące tango jako szczególny i osobisty taniec.
Próba definicji tanga w kilku celnie zaaranżowanych scenach z ciekawie poprowadzoną, dobrą merytorycznie narracją. Cenny dla nowych adeptów i osób tańczących inne tańce.
Dostępny w YouTube (język angielski plus automatyczne napisy i tłumaczenia) https://youtu.be/UqC5ZqRAQuQ
13. Fantasma De Buenos Aires (2008)
Pełnometrażowa komedia fantasy, 1h34’
IMDB Rating: 7.1
Fantastyczna opowieść z elementami komedii, opowiadająca o relacji współczesnego nieśmiałego młodzieńca z duchem mężczyzny zamordowanego w 1920 roku.
Każdego wieczoru trzech przyjaciół gra w „grę pucharową”. Ku ich zdziwieniu seans się udaje, a w domu pojawia się duch, który objawia się jako cień śpiewający tango.
Tylko jeden z chłopców, naznaczony śmiercią matki w dzieciństwie, będzie zainteresowany tym zjawiskiem. Robi wszystko, co konieczne, aby ponownie skontaktować się z duchem i udaje mu się zawrzeć z nim pakt: duch opowie mu wszystko, co istnieje po śmierci, a chłopiec pozwoli mu przeżyć jeden dzień w swoim ciele.
W ten sposób ten duch tanga podróżuje po współczesnym Buenos Aires, nieustannie wpadając na rzeczy, których nie rozumie. Na tej ścieżce zdarzają się szalone, pełne emocji, ryzykowne sytuacje i stopniowo rodzi się między nimi przyjaźń.
Młody mężczyzna pomoże duchowi wyjaśnić przyczyny jego śmierci, a duch pomoże młodemu mężczyźnie w walce o upragnioną dziewczynę.
Opowieść pełna napięcia, ironii, emocji i refleksji nad zmianami, które niesie czas.
Jest jak tango reo, w którym mieszają się humor, smutek, miłość i przemoc.
Dostępny (język hiszpański plus automatyczne napisy i tłumaczenia): https://youtu.be/48y4LXE4JDg
14. Niña Del Tango (2012) [MAM]
Krótkometrażowy dramat muzyczny, 25'
IMDB Rating: 8.4
Bardzo malowniczy, krótki dramat muzyczny.
Obraz w galerii przykuwa wzrok dziewczynki. Kurator wystawy opowiada jej historię jego powstania. Akcja rozgrywa się w Argentynie w latach '40. Aktorzy tańczą dobre, “dzisiejsze“ escenario, a akcja - żywcem wzięta z tekstów tang Złotej Ery.
Dostępny w Vimeo (język hiszpański, napisy angielskie): https://vimeo.com/45624087
15. Tango Libre (2012)
Pełnometrażowy dramat francusko-belgijski, 1h45’
Ocena FilmWeb: 6.3
Namiętność, tango i dramat (a chwilami tragifarsa). Pomysłowa fabuła, Słynny tanguero w jednej z ról głównych i tango, chociaż w specyficznym wydaniu. Warto obejrzeć już dla samej sceny, w której Mariano "Chico" Frumboli (w filmie gra on więźnia, ale jest on ikoną tanga nuevo i współtwórcą tanga po jego zmartwychwstaniu w latach ‘80) mówi "tak, wszyscy (Argentyńczycy) tańczą tango. Oprócz mnie".
Ciekawostka: w słynnej scenie męskiego tanga argentyńscy machos w belgijsko-francuskim filmie tańczą w polskim (kaliskim) więzieniu.
Dostępny w TV5 Monde Plus (bezpłatnie online, język francuski plus napisy w kilku językach, bez polskich) https://www.tv5mondeplus.com/en/cinema/comedie-dramatique/tango-libre
16. Un Tango Más (Our Last Tango / Ostatnie tango) (2015)
Pełnometrażowy dramat dokumentalny, muzyczny, argentyńsko-niemiecki, 1h25’
Ocena FilmWeb: 7.2
Prawdziwa i bardzo filmowa historia miłosna pomiędzy legendarnymi tancerzami tanga, Maríą Nieves Rego i Juanem Carlosem Copesem. Pięknie sfilmowana historia najbardziej kultowych par tanga wszechczasów. Występują niesamowici tancerze, których znamy obecnie, m.in. Juan Malizia, Pancho Martinez Pay, Alejandra Gutty i oczywiście sami Maria Nieves i Juan Carlos we własnych osobach (oraz aktorzy-tancerze odgrywający ich role w młodości). Perełka dla tangueros a jednocześnie świetny film do oglądania w gronie przyjaciół i rodziny, którzy nie znają tanga, i który nie zanudzi ich na śmierć.
Dostępny w YouTube (język hiszpański bez napisów) https://youtu.be/djS3vdUUjnw
17. Tanze Tango mit mir (2021) [MAM]
Niemiecki komediodramat muzyczny, 1h29’
Ciepły film telewizyjny, komediodramat muzyczny. Po zawale serca Frank zostaje wypisany ze szpitala z zaleceniem, by unikać nadmiernego wysiłku fizycznego. W teatrze, w którym pracuje jako portier, odbywają się próby tangowej grupy. Frank stawia swoje pierwsze kroki tanga i zaczyna się nim fascynować. Ukrywa przed rodziną, że bierze lekcje, ale rodzina odkrywa tajemnicę.
Tańczący w filmie aktorzy faktycznie potrafią tańczyć tango.
Ciekawostka: ścieżka dźwiękowa oraz udział w filmie: znana polska “orkiestra” tangowa Bandonegro.
Dostępny? Chwilowo nie widzę nigdzie do obejrzenia ani wypożyczenia w serwisach online.
18. Argentina, 1985 (2022)
Pełnometrażowy, inspirowany prawdziwymi wydarzeniami
To nie jest to film o tangu i nie ma w nim nawet sceny tanga. Daje jednak ważny wgląd w historię Argentyny. Film obsypany nagrodami.
Prawdziwa historia prokuratora, młodego prawnika i ich niedoświadczonego zespołu prawnego, którzy odważyli się postawić przed sądem przywódców krwawej dyktatury wojskowej w Argentynie i podzielić się ze światem historiami tzw. „Zaginionych”. Dyktatura silnie wpłynęła na losy tanga - warto przypomnieć choćby, że tango upadło pod tymi rządami i zmartwychwstało po ich upadku).
Dostępny w Amazon Prime (w Polsce roczny abonament tego wielkiego serwisu filmowego online kosztuje tylko 50 PLN!) https://www.primevideo.com/-/pl/detail/0HM2CPRAN241K811SGWRRH09BF
FILMY DOKUMENTALNE
19. Tango Baile nuestro (1988)
Dokumentalny/Muzyczny, argentyński, 1h10’
IMDb Rating: 6.9
Obowiązkowa pozycja dla wszystkich tangueros. Impresjonistyczne spojrzenie na tango w Argentynie. Połączenie scen tanecznych z wywiadami, materiałami archiwalnymi i nastrojowymi scenami fikcyjnymi. Miejsce tanga w tożsamości argentyńskiej, jego upadek w latach 50 i wskrzeszenie w latach 80. Różnice między tangiem w Argentynie i w innych krajach, jego właściwości lecznicze, odrębne role mężczyzny i kobiety w tańcu, kontrasty między stylem profesjonalnym i amatorskim.
W materiale pojawiają się znani tancerze stulecia, tacy jak Gerardo Portalea, Miguel Ángel Zotto, Juan Carlos Copes. (https://en.wikipedia.org/wiki/Juan_Carlos_Copes), a także sceny z niektórych z najsłynniejszych milong, takich jak Sunderland Club. Jest także Robert Duval!
Dostępny w YouTube, niestety tylko język hiszpański (plus automatyczne napisy hiszpańskie i automatycznie tłumaczone w innych językach, co tutaj oznacza słaby związek między napisami i treścią)
20. Szwedzkie tango (1999)
Dokumentalny, 1h33’
Ocena Filmweb: 7.0
Film dokumentalny. Kamera towarzyszy bohaterom przez cztery miesiące. Mała wioska na dalekiej, mroźnej północy Szwecji i gorące tango rozświetlające zmierzch życia pewnej starszej pary. Film ma kilka nagród.
Ciekawe: polski reżyser (Jerzy Śladkowski)
Dostępny ? Chwilowo nie widzę nigdzie do obejrzenia ani wypożyczenia w serwisach online.
21. Tango salón, confitería La Ideal (2004)
Dokumentalny/muzyczny BBC 1h10’
Analiza tanga argentyńskiego po argentyńskim kryzysie ekonomicznym 2001. Confiteria La Ideal jest piękną, historyczną (1912) restauracją w Buenos Aires https://laideal.ar
Film przenosi nas do tego szczególnego miejsca świata tanga argentyńskiego i pomaga zrozumieć czym tango jest i jak ewoluowało, aby stać się światowym fenomenem tańczonym dziś na wszystkich kontynentach, przyciągającym ludzi w każdym wieku, na każdym poziomie zaawansowania, z wszelkich klas i warstw.
Dostępny w YouTube (napisy angielskie wdrukowane) https://youtu.be/LKvgTinOM3w
22. One tango moment (2008)
Dokumentalny, 1h 04'
Złożony z mozaiki naturalnych scen, okraszony wywiadami. Osią jest plan pewnej pary - wzięcia udziału w mistrzostwach w Buenos Aires. Odwołanych.
Federico i Hosanna są mistrzami Australii w tangu. W sierpniu 2007 roku udali się do Buenos Aires, aby wraz z kilkoma setkami par ze 154 różnych miast na całym świecie rywalizować o tytuł Mistrza Świata w tangu. Kiedy przybywają do Buenos Aires, wszystkie ich z góry przyjęte wyobrażenia na temat tanga zostają podważone: tango to nie tylko nauka choreografii, jest nierozerwalnie związane ze znacznie głębszą kulturą.Dostępny w YouTube (język angielski; wypowiedzi hiszpańskie z wypalonymi napisami angielskimi) https://youtu.be/lZMtZ_UZh_Y
23. Café de los maestros (2008)
Pełnometrażowy, dokumentalny/muzyczny, 1h30’
Ocena FilmWeb: 6.6
https://www.filmweb.pl/film/Cafe+de+los+maestros-2008-483811
Dokument - epopeja o najlepszych latach Złotej Ery; perła tylko dla już nieuleczalnie dotkniętych tangiem. Film, w którym nakręcono chodzące legendy tanga argentyńskiego (ze świadomością, że być może po raz ostatni). Pomysłodawca projektu i scenarzysta, dwukrotny zdobywca Oscara, Gustavo Santaolalla (widać go w filmie) sam jest znakomitym argentyńskim muzykiem i kompozytorem, którego muzyka czasem gości na neolongach (zob. przykład).
Trailer: https://youtu.be/cA88DQHckww
Dostępny? Chwilowo nie widzę nigdzie do obejrzenia ani wypożyczenia w serwisach online. Mam w swoich zbiorach.
24. Leyendas del Tango Danza (2014)
Dokumentalny/muzyczny, 0h59’
Ciekawe rozmowy z legendami tanga starego pokolenia w realnym otoczeniu dzisiejszego tanga w Buenos Aires, przeplatane tańcem i muzyką. Tylko prawdziwe tango. Perełka dla tangueros.
Dostępny w YouTube (hiszpański z wdrukowanymi napisami angielskimi) https://youtu.be/J66hxKEoEJ8
25. Carlos Di Sarli: el señor del tango - Documental (2015)
Film dokumentalny, 1h04’
Piękny dokument, zasłużony hołd dla Mistrza Carlosa Di Sarli, jednego z Wielkiej Czwórki. Etapy jego życia oraz ogromnej i zasłużonej kariery muzycznej. Piękny prezent dla miłośników tanga i wielbicieli tego niezwykłego muzyka.
Dostępny w YouTube (język hiszpański plus automatyczne napisy i automatyczne tłumaczenia): https://youtu.be/o7n6WKs5PJE
26. Milongueros: El compás de Buenos Aires (2018)
Dokumentalny, argentyński
Film dokumentalny Riki Fukudy - przez Złotą Erę (lata 40. i 50. Głosy starych milongueros, którzy urodzili się słuchając tanga, nauczyli się tańczyć z przyjaciółmi i rodziną, aby brylować w okolicznych salach tanecznych, a czasem - aby znaleźć partnerów na życie. Historia opowiadana w pierwszej osobie; pochodzenie, style tańca, rytuały, kody i ewolucja tanga na przestrzeni lat. Film jest świetnym uzupełnieniem Tango Baile Nuestro, kontynuuje jego narrację. Kolejne pokolenie milongueros powtarza to samo przesłanie. Cenny wgląd w rytuały i kulturę tanga. Zawiera występy m.in. El Chino Perico i Raula Bravo.
Dostępny do wypożyczenia (6$ / 3 dni), język hiszpański z angielskimi napisami: https://hoy-milonga.com/buenos-aires/en/ps/preview/38
Trailer dostępny tamże
OPERA
27. María de Buenos Aires
Opera tangowa napisana w 1968 r., 102’
Opera tango z unikalną muzyką słynnego Ástora Piazzolli i librettem Horacio Ferrera, której premiera odbyła się w Buenos Aires. Pierwsza część surrealistycznej fabuły koncentruje się na doświadczeniach prostytutki w Buenos Aires w Argentynie; druga część toczy się po jej śmierci. Tytułowa María była dla autora alegorią ukochanego Buenos.
Jak to z operą: jest wiele realizacji różniących się niemal wszystkim. Poniżej trzy przykładowe, wybrane w dość przemyślany sposób.
Dostępny np. tu (wykonanie argentyńskie Teatro del Bicentenario z San Juan, bliskie oryginalnemu zamysłowi Piazzolli, w którym rolę operowego baletu przejmuje tango): https://youtu.be/xcHPKCtp8xI?si=IhdjQfDC5U3o52dF
Dostępny np. tu (dobre wykonanie szwajcarskie z 2023 r., język hiszpański, napisy francuskie;
nie, tu nikt nie tańczy tanga). https://www.tv5mondeplus.com/en/divertissement/sur-scene/maria-de-buenos-airesDostępny np. tu (bardzo słabo zachwycającej jakości artystycznej wykonanie polskie Teatru Wielkiego z 2023 r. dostępne online tylko do 28 lipca 2024 r., jedyna zaleta: język polski, dla tekstów śpiewanych po hiszpańsku dostępne napisy polskie;
nie tu także nikt nie tańczy tanga): https://youtu.be/OytE3P-k2LQzob. też ascetyczną formalnie, ale bardzo tangową, argentyńską realizację Wydziału Muzyki Uniwersytetu w La Plata (Departamento de Musica Facultad de Artes, UNLP) z 2013 r. https://youtu.be/ClFIjYdKE6w
C.D.N.